‘GenTalk’ door John Löwenhardt tijdens Famillement, 3 juni 2018 in Leeuwarden
Wat is er bijzonder aan Joodse beoefenaren van de familiegeschiedenis? Voor niet-Joodse landgenoten – beoefenaren van de familiegeschiedenis – is het hebben van een uitgebreid ‘achterland’ niets bijzonders. Zij zijn opgegroeid met opa’s en oma’s, ooms en tantes, neven en nichten… Lees hier meer
door Ze’ev Bar
Begraafplaats Worms
Een matsewa (Jiddisch ‘matseiwe’) is een grafsteen. Daarover wil ik hier wat meer vertellen.
Het woord ‘matsewa’ is afgeleid van de Hebreeuwse stam j-ts-v (staan) en wel van de causatieve vorm, d.i. ‘doen opstaan’,’oprichten’. Daarvan afgeleid zijn de woorden ‘jatsiev’ (stabiel) en ‘nitsav’ (vertikaal). Een matsewa is dus niet zomaar een steen, maar een rechtopstaande steen, die opvalt op de vlakke grond. Deze grafsteen staat aan het hoofdeinde van het eigenlijke horizontale graf. [Lees meer…]
door Ze’ev Bar
Op het hoogste gedeelte van de joodse begraafplaats in Muiderberg, rechts van de oprijlaan, staan een aantal rijen monumentale grafstenen. Over één ervan wil ik hier vertellen. [Lees meer…]
door Ze’ev Bar
In het verhaal dat op 14 Adar (Poeriem) in de synagoge van een perkamenten rol wordt voorgelezen, verbergt de heldin Esther haar ware joodse identiteit voor haar echtgenoot, de Perzische koning Achasjverosj (Xerxes). “Hadassa – dat is Esther – een meisje, bekoorlijk van gestalte en schoon van uiterlijk”, zo wordt zij in het gelijknamige bijbelboekje (2:7) aan ons voorgesteld. Wie het verhaal wil lezen vindt het in een moderne vertaling in Musaph-Andriesse (1), het historische decor in het handzame boekje van ons mede-lid Nechama Mayer-Hirsch (2). In deze bijdrage willen wij de bovengenoemde dubbele identiteit nader belichten. [Lees meer…]
door Ze’ev Bar
Een parnes, een slager in Meppel
Had een zoon, een student, genaamd Seppel,
Als Seppel leefde in Amsterdam
At hij broodjes met ham,
Maar in Meppel droeg Seppel een keppel.
Jaap Meijer
Meppel en keppel zijn bekend, maar wie is Seppel? Seppel is de koosnaam van Ze’ev, het Hebreeuwse woord voor een ‘wolf, symbool van de bijbelse stam Benjamin (Gen. 49:27). De harde ‘s’ verving de zachte ‘z’, de harde ‘f’ de zachte ‘v’. De concierge op mijn school, een Amsterdamse havenarbeider, noemde me ‘chef ‘! De Hebreeuwse letters ‘p’ en ‘f’ zijn identiek. Uit Ze’ev ontstond Sep. De uitgang -el is een diminutief (verkleinwoord). Vergelijk Jan/Jantje, meid/meisje. Seppel is dus een lief klein Wolfje. [Lees meer…]
Historicus Halbe Hageman uit Tzummarum sprak op 18 maart 2018 na de ALV over zijn drieledige elektronische database van geregistreerde Joodse inwoners van Friesland, 1800-1945. Klik hier voor de volledige tekst van de lezing: Lezing Halbe Hageman
Hieronder een samenvatting: [Lees meer…]
Lezing door John Löwenhardt
Tijdens een fietstocht met zijn onafscheidelijke viervoeter Moos door het Friese boerenland adopteerde John Löwenhardt op 17 mei 2017 een rode zwerfkei. Dit gedenkteken aan de Ryksstrjitwei tussen Leeuwarden en Franeker wijst de voorbijganger op de standrechtelijke executie die hier op 19 november 1944 plaatsvond. Onder de drie mannen bevond zich overduidelijk één Jood. Wie was hij, hoe kwam hij hier, waar kwam hij vandaan, waarom werd hij gefusilleerd, wat was zijn levensgeschiedenis? [Lees meer…]
door Ze’ev Bar
In januari 2017, toen ik 85 was, kwam een vrijwilligster Yvonne van JMW om wekelijks met mij boodschappen te doen. Haar moeder is een Montezinos, en ze wilde graag meer van haar joodse wortels weten. Dus begon ik voor haar te pluizen.
lezing, zondag 18 juni 2017, 14u. | ontmoetingscentrum Lev, Kastelenstraat 80 Amsterdam-Buitenveldert
Eind jaren dertig woonden in een huizenrij op het Waterlooplein, waar nu de ingang van het stadhuis is, 26 Joodse gezinnen, 130 mensen in totaal. Wie waren de bewoners van deze huizen? Ze waren arm, konden vaak niet schrijven, hadden geen geld voor foto’s, lieten bijna niks na. Het is belangrijk deze mensen – voor zover mogelijk – uit de anonimiteit van het grote getal te halen. Zij waren met velen en ook zij hebben geleefd, gestreden, liefgehad en zijn uitgemoord, maar in de openbaarheid is er niets dat aan hen herinnert. In dit boek stappen de voormalige bewoners uit de mist van het verleden. [Lees meer…]
Op 17 september 2017 vierde de Kring in de Uilenburgersjoel te Amsterdam haar 30-jarig lustrum met lezingen over Rosa Manus; Epigenetica en Joodse militairen. Het programma werd afgesloten met een spetterend optreden van Anouk Dorfmann met de theatrale klezmerband Yesh. Korte samenvattingen van de lezingen vindt u hier:
dr. Myriam Everard: Rosa Manus, de joodse roots van een feministe
dr. Jacques Barth: Epigenetica, een andere vorm van genealogie
dr. Bart Wallet: Joodse militairen, taboe en realiteit
Meld u aan bij onze besloten Facebookgroep