Strijdbare belangenbehartiger blinden en slechtzienden
Op 23 september 2021 is na een heftig ziekbed op 73-jarige leeftijd Dror Cohen Rapoport in zijn woonplaats Amsterdam overleden. Dror was een graag geziene deelnemer aan de bijeenkomsten van de NKvJG. Met zijn zus Freda heeft hij samen genealogisch onderzoek gedaan. Met zijn strijdbare inzet voor de Amsterdamse Bond voor Blinden en Slechtzienden heeft hij waardevolle resultaten geboekt, zoals de ‘geleidelijnen in de omgeving van de Amsterdamse metrostations. En op de stations.
De belangstelling voor familiegeschiedenis is broer en zus Cohen Rapoport bijgebracht door moeder Rosa Kersse (1920-2008). Zij was de enige die hen als een wandelende encyclopedie iets kon vertellen over de Joodse familiebanden. Meer dan 25 jaar geleden zochten ze met moeder in vele archieven in Groningen en Drenthe naar informatie in vergeelde documenten en oude microfiches. Dat had veel charme” – herinnert Freda zich – “maar kostte veel tijd”. Met de komst van internet is een en ander veel eenvoudiger geworden. Freda: “Toen alle archieven digitaliseerden heb ik zelfstandig alles verder onderzocht omdat Dror niet met de digitalisering om kon gaan. Alles wat ik vond legde ik aan hem voor. Hij kon door zijn goede geheugen de logische verbanden leggen. Zo hebben we heel wat samen gebrainstormd.”
Herkomst familienaam
Een gemeenschappelijk werkstuk is de zoektocht naar de herkomst van hun familienaam Cohen Rapoport. Daarvan is in de Benjamin van oktober 2017 verslag gedaan. Aanvankelijk vermoedde men dat de familie afkomstig was uit het Portugese Porto. Anderen zochten de oorsprong in het Beierse Fürth. Maar de familienaam blijkt te duiden op een verbintenis van twee families van rabbijnen uit de Noord-Italiaanse plaats Porto nabij Mantua. In de synagoge aldaar vonden ze vermeldingen van de rabbijnen Salomon ben Menahem ha Kohen Rapa en Abraham Porto ha-Kohen. In diezelfde periode, tweede helft zestiende eeuw, vestigt een tak van de familie zich in Praag en in andere plaatsen in Oost-Europa, in Krakau (Polen) en Lemberg (Litouwen). Dror en Freda behoren tot de tiende generatie Cohen Rapoport in Nederland, De eerste kwam uit het Duitse Bad Steinfurt, vervolgens verspreidde de familie zich via Overijssel, Groningen en Drenthe naar Amsterdam.
De enthousiaste herinneringen van hun moeder aan haar neef Adolphe Engers (1884-1945) – film- en toneelacteur, scenarioschrijver, boekvertaler, docent aan het Haagse conservatorium – hebben Freda gestimuleerd tot een monografie over hem, die in 2011 is verschenen. Dror was trots op het resultaat. “Dolf was weer tot leven gewekt”.
Mobiliteitsconsulent
Van blijvende betekenis zijn de inspanningen van Dror binnen de commissie Mobiliteit van de Amsterdamse afdeling van de Nederlandse Vereniging van Blinden en Slechtzienden (NVBS), waarvan hij de drijvende kracht was. De situatie in Amsterdam is dankzij ‘mobiliteitsconsulent’ Dror Cohen Rapoport steeds een beetje beter geworden, de aandacht mocht echter niet verslappen. Hij bleef de Amsterdamse situatie nauwlettend in de gaten. En adviseerde bijvoorbeeld ook stadsdelen en ziekenhuizen over de toegankelijkheid voor blinden en slechtzienden. Hij controleerde bestaande geleidelijnen in de stad en inspecteerde nieuw aangelegde stroken. In 2007 stelde hij een interview met Het Parool vast dat het nog te vaak mis gaat. “En niks ergers dan een geleidelijn die plotseling ergens ophoudt, zo maar in het niets. Zoals op de Linnaeusstraat en bij vrijwel alle kruisingen op de Wibautstraat. Ze stoppen gewoon, in the middle of nowhere. Waarom toch?” Om met zijn gekende gevatheid af te sluiten: “Denken ze soms dat iemand op dat punt ineens weer kan zien?’‘
Vanuit zijn vriendenkring zijn enkele herinneringen aan Dror op internet te vinden. Zoals over zijn werkzaamheden als ‘mobiliteitsconsulent’. De – inmiddels blind geworden – fotograaf Hannes Wallrafen schrijft: “Dankzij Dror wist ik altijd de weg door het Amstelstation te vinden”. Anderen zeggen hem vreselijk te gaan missen: “Al was hij af en toe heel erg eigenwijs, maar wie is dat nu niet?” En: “Naast zijn grote belang voor de belangenbehartiging was hij ook erg sociaal, had oprechte belangstelling voor iedereen”.
Ook binnen de NKvJG zullen we zijn markante verschijning gaan missen.
De lewaje heeft op 26 september 2021 plaatsgevonden op de Joodse Begraafplaats in Assen.